بررسی اثرات بازبودن تجارت بر رشد ارزش افزوده صنایع کارخانه‌ای کشورهای ملحق شده به سازمان تجارت جهانی: رویکرد پانل دیتای پویا

بررسی‌های تجربی حاکی از آن است که تشکیل سازمان تجارت جهانی  نقش اساسی در رشد پرشتاب تجارت جهانی داشته‌ است. یکی از چالش‌های مهم اقتصاد ایران به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد غیرعضو آن سازمان -به‌ویژه بعد از رفع تحریم‌های بین‌المللی- چگونگی کسب آمادگی برای الحاق به WTO محسوب می‌شود. براین‌اساس، پژوهش در مورد آثار بالقوه عضویت در آن سازمان روی توسعه صنعتی کشور ضرورت اساسی دارد. هدف از این پژوهش، بررسی آثار بالقوه الحاق به WTO بر رشد صنعتی ایران براساس تجربه کشورهای ملحق شده به آن سازمان می‌باشد. در این پژوهش، با استفاده از داده‌های تلفیقی 179 کشور جهان، طی سال‌های 1980 تا 2015، مدل رشد اقتصادی درون‌زا با به‌کارگیری متغیر سهم ارزش افزوده صنایع کارخانه‌ای از GDP به‌عنوان پراکسی رشد صنعتی، با استفاده از روش پانل دیتای پویا با رویکرد متغیرهای ابزاری، برآورد شده‌ است. همچنین دو متغیر مجازی برای تفکیک آثار فرآیند مذاکرات الحاق و عضویت کامل در WTO وارد مدل شده‌ است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، رابطه مثبت و معنی‌داری بین رشد ارزش‌افزوده صنایع کارخانه‌ای با فرآیند مذاکرات الحاق و عضویت در WTO وجود دارد. از‌این‌رو می‌توان گفت اثرات الحاق به سازمان تجارت جهانی به دوره پس از عضویت کامل محدود نبوده، بلکه فرآیند مذاکرات الحاق نیز رشد اقتصادی کشورهای ملحق‌شونده را - به‌دلیل اصلاحات الزامی که در این فرآیند روی سیاست‌ها و نهادهای اقتصادی روی ‌می‌دهد- تحت تاثیر قرار می‌دهد.